جزیره علم

هنگامی که علی اکبر به میدان رو کرد، پدر به دنبال وی فرمود: خدایا، گواه باش، همانا شبیه ترین مردم به پیامبر صلوات الله و سلامه علیه و آله در آفرینش و در خُلق و خو و در سخن گرفتن به سوی این قوم درآمده است «لقد برز الی هؤلاء القوم اشبه الناس برسول الله خلقاً و خلقاً برسول الله».

این جمله نکاتی دارد:

1.      بهترین بودن از حیث خلقت اشاره به حُسن آفرینش و تکوین است. امام حسین علیه السلام آیه 33 از سوره آل عمران را هنگام میدان رفتن علی اکبر تلاوت کردند (إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمینَ). ایشان با خواندن این آیه برگزیده بودن علی اکبر و رسیدن به مقام اصطفاء را خاطر نشان کردند. پس می توان چنین برداشت کرد که مقام اصطفاء بر تکوین و آفرینش نیز تأثیر می گذارد، یعنی اگر اراده الهی بر این تعلق گیرد که فردی را برای پیامبری یا وصایت پیامبر برگزیده نماید، خلقت و آفرینش وی نیز برگزیده خواهد بود. به عبارتی دیگر، فرد برگزیده نه فقط هیچ عیب و نقصی ندارد بلکه به بهترین شکل نیز آفریده شده است. به همین خاطر که پدر بزرگوارش فرمود «هرگاه مشتاق دیدار پیامبر می شدیم به روی علی نگاه می کردیم». گفتنی است آیه 59 از سوره نمل صراحت دارد که خدا بر چنین بندگانی برگزیده سلام فرو می فرستد: قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلامٌ عَلى‏ عِبادِهِ الَّذینَ اصْطَفى‏ آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ.

2.     بهترین بودن از حیث خُلق و خو اشاره به نیکوترین تربیت دارد که آیه 4 از سوره قلم را تداعی می کند: وَ إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظیمٍ: خدا در قرآن چنان از اخلاقیات نیکوی پیامبر صلوات الله و سلامه علیه و آله سخن می گوید که گویا به تعجب درآمده است. کاربرد واژه «عظیم» در قرآن گویای اهمیت وصف و موصوف است. این مقام اصطفاء است که بر خلق و خو اثر گذاشته است.

3.     گاهی که آن حضرت برای قرآن با صدای جدش دلتنگ می شد، به علی اکبر می فرمود: «برایم قرآن بخوان تا از آن بهره برم». بهترین بودن از حیث سخن گویی اشاره به آیه 3و 4 از سوره نجم دارد که خدا درباره پیامبرش صلوات الله و سلامه علیه و آله می فرماید: وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى‏.إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى‏: یعنی از پیامبر هیچ سخن و صدایی لهوگونه در نمی آید مگر این که وحی است (کنایه از این که همه گفته ها و اصوات وی وحی است). البته مقام اصطفاء نیز می تواند کلام بشری را به مافوق برساند. هنگامی که علی اکبر به سخن درآمد، لشگریان گفتند: صدای رسول الله صلوات الله و سلامه علیه و آله است. یعنی برخی از آنها جزو اصحاب ایشان بوده اند که صدایش را شنیده بودند! (عمرو بن حجاج زبیدی، عزره بن قیس،عبد الله بن حصن ازدی، عبد الرحمن بن ابی سبره جعفی، شبث بن ربعی، حجار بن ابجر، اسماء بن خارجه فزاری، کثیر بن شهاب، محمد بن اشعث بن قیس) پس می توان نتیجه گرفت، صحابی بودن (بنابر مدعیان اهل تسنن) تضمین کننده حقانیت و سعادت نیست زیرا این صحابه در لشگر باطل بودند که می خواستند حجت خدا را بکشند. صحابه دیگری نیز بوده اند که از اسلام مرتد شدند یا جزو معاندین ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام درآمدند. البته در میان یاران امام حسین علیه السلام نیز تعدادی از صحابه پیامبر حضور داشتند و شهید شدند (حبیب بن مظاهر اسدی، انس بن حارث کاهلی، انس بن حارث،طریف بن ابان).