جزیره علم

دکتر سیدمهدی موحدابطحی

آیا تا به حال از خود پرسیده اید که قرآن واقعاً چیست؟ آیا خودتان را مخاطب یافته اید؟ و آیا چه واکنشی به خطاب الهی داشته اید؟

نحوه پاسخ به این پرسشها معرفت ما نسبت به قرآن را نشان می دهد. شاید چنین معرفتی همان مراد خداوند از چنین مخاطبه ای باشد.

من بر این باورم (و امیدوارم شما نیز چنین باوری داشته باشید) که «همه مدارکی که نشان از خطاب خدا با آدمی دارند (گفتار، نوشتار، اشاره و الهام) وحی محسوب می شوند». پس در هر زمان می توان با آنها ارتباط پیدا کرد زیرا همه آنها وحی هستند و وحی الهی مجرّد از زمان است.

پس من و شما در هر لحظه مورد خطاب خداوند هستیم.

گرچه همه ما مخاطبان قرآنیم اما ممکن است واکنشهای متفاوتی به خطاب الهی داشته باشیم:

1) واکنش در برابر قالب زبان شناختی خطاب الهی، یعنی در حد خواندن و گوش دادن (قرائت و استماع و انصات)

2) واکنش در مرتبه ای بالاتر، یعنی اندیشیدن در حقیقت فرازبانی قرآن (که تدبر نامیده می شود)

3)واکنش در مرتبه برتر، یعنی سرمشق گرفتن از قرآن و پیروی از جریان تقرب به خطاب الهی (همان تجلی مفهوم تلاوت)

مخاطب شدن واقعی انسان را به صورت زیر ساده می کنم:

تلاوت؛ انسان را در جریان مخاطبه الهی قرار می دهد تا خود را مخاطب قرآن بیابد، گویی که آیات بر او نازل می شوند و او را به واکنش در می آورند؛ سرمشق از خدا برای شناختن، بودن و انجام دادن؛ نقشه راه برای زندگی خداگونه.

امیدوارم همگی در این ماه رمضان که بهار قرآن است، بتوانیم برترین واکنش را به این مخاطبه الهی داشته باشیم.

اقتباس از پایان نامه کارشناسی ارشد تفسیر قرآن خودم