جزیره علم

دکترسیدمهدی موحدابطحی

بسیار شنیده اید که؛

در انتخاب همسر به ویژه دختر باید دقت کرد زیرا در بچه ها تأثیر می گذارد (روایات زیادی نیز برای انتخاب دختر نسبت به پسر حساسیت بیشتری نشان داده اند). یا نقش مادر در بارداری و تعیین صفات و خصوصیات نفسانی فرزند آینده بیشتر از نقش پدر است (توصیه های زیادی در روایات برای دقت مادر در خوراک و نگاه و رفتار و کردار و گفتار و پندارش وجود دارد). یا . . یا ..

اما چرا؟ آیا واقعاً چنین تفاوت تکوینی در خلقت دختر و زن نسبت وجود دارد؟ آیا می توان شواهدی علمی برای چنین ملاحظاتی ارائه کرد؟ نوشته زیر به این پرسشها پاسخ می دهد:

دلیل اول

همه ما از لقاح تخمک و اسپرم والدین خود موجودیت یافته ایم.

پس از بلوغ پسر، اسپرمها از یک تقسیم میوز (myosis) در سلولهای زایای بیضه ها به وجود می آیند (در تقسیم میوز، هر اسپرم فقط 23 کروموزوم خواهد داشت) و پس از گذشت تقریباً سه ماه یا 86 روز (در بافت بیضه، و در مجاری اپیدیدیم در اطراف بیضه ها) تکامل یافته و قدرت باروری پیدا می کنند. یعنی اسپرمی که در لقاح شرکت کرده، حدود 100 روز قبلش تکوین یافته و خلق شده است.

اما تقسیم میوز در دختران متفاوت است:

تخمکی که با اسپرم لقاح می کند هنگام بلوغ دختری که الآن مادر شده، بوجود نیامده است. هر تخمکی که در تخمدان دختر یا زنی هست، وقتی بوجود آمده که این دختر (یا زن یا مادر) در شکم مادرش جنینی بوده است. در هفته ششم بارداری، سلولهای زایای اولیه در کنار ستون مهره های جنین تقسیمات میوزی را آغاز می کنند اما به پایان نمی رسانند. تقسیم میوز یک تخمک در مرحله دومش متوقف می شود (نه 46 کروموزمی است و نه 23 کروموزومی محسوب می شود). این توقف ادامه می یابد. جنین دختر که متولد شد، بازهم تخمکهای موجود در تخمدانش تقسیم میوز را ادامه نمی دهند تا این که دختر بالغ شود.

پس از تکمیل بلوغ جنسی دختر و شروع سیکلهای ماهیانه (در حوالی 12-13 سالگی) و حدود 5 تا 7 روز پس از پاک شدن از عادت ماهیانه، هر بار یک یا چند تا از فولیکولهای تخمدان (محتوی تخمک) تحت تأثیر هورمونهای زنانه شروع به رشد و تکامل می کنند که تقسیمات میوزی داخل تخمک از به جریان افتاده و تخمک 23 کروموزومی در نیمه یک سیکل ماهیانه از تخمدان آزاد می شود. اگر قسمت باشد(!)، اسپرمی پیدا می شود(به حجله می رود!)، تخمک را بارور می کند(...!) و سلول تخم یا نطفه انسان جدیدی بوجود می آید.

کروموزومها یا ژنهای هر سلول تحت تأثیر عوامل آسیب زا هستند، در حال تقسیم میوز (تقسیم ویژه تولید سلول جنسی) باشند یا تقسیم میتوز (تقسیمات معمولی). به همین خاطر وقتی که سلول نمی خواهد تقسیم شود، ژنهای آن به طور ویژه ای محافظت می شوند. حتی یکی از کروموزومهای x در هر سلولی به طور فشرده و خاموش قرار می گیرد که به آن bar body می گویند.

به همین خاطر، باردار شدن زن پس از 35 سالگی توصیه نمی شود زیرا تخمکهایی که در 35 سالگی یا بیشتر آزاد می شوند، 35 سال و 3-4 ماه قبل تکوین یافته و در طول این مدت طولانی در معرض عوامل آسیب زا بوده اند و احتمال ناهنجاری بیشتری دارند.

پس یک تخمک از هفته ششم جنینی صاحب خود تا وقتی در هر سیکل زنانه از تخمدان آزاد شود، تحت تأثیر عوامل آسیب زای سلولی، عوامل تغذیه ای، هورمونها، مواد شیمیایی وارد شده به بدن، اشعه های ماوراء بنفش و ایکس، امواج رادیویی و صوتی و الکترومغناطیسی، و ... و ... می باشد. همچنین، تحت تأثیر حالات عاطفی، روحی-روانی، گناه، و .. و. .. می باشد.

دلیل دوم

در هنگام لقاح، هسته اسپرم و میتوکُندری های آن وارد تخمک می شوند که به همراه سیتوپلاسم و هسته تخمک سلول جدیدی به نام تخم بوجود می آورند. میتوکندری نیروگاه تولید انرژی در سلول می باشد. همچنین، سلولهای اطراف تخمک (زونا پِلوسیدا) در تغذیه و حفاظت و حرکت سلول تخم در لوله تخمدان به طرف رحم نقش دارند.

کمی طولانی شد اما شاید متوجه اهمیت سخنان معصومین درباره انتخاب دختر یا زن برای همسری شده باشید و شاید دختران و زنان جامعه ما اهمیت ازدواج هرچه زودتر را دریابند.