جزیره علم

حضرت ابراهیم قرار بود فرزندش را قربانی کند تا میزان اطاعت و بندگی آنها در برابر الوهیت خداوند معلوم گردد: الصافات : 102   فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْیَ قالَ یا بُنَیَّ إِنِّی أَرى‏ فِی الْمَنامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ فَانْظُرْ ما ذا تَرى‏ قالَ یا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُنی‏ إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرینَ

ابراهیم «در خواب دید» که فرزندش را قربانی می کند: یعنی پیام این رؤیای صادقه انجام فعلی بود توسط ابراهیم که البته ایشان می توانست انجام دهد یا ندهد. از آیه قرآن نیز چنین بر می آید. چنین نشد و کارد گلوی اسماعیل را نبرید اما خدا نمره قبولی به ابراهیم داد اما در عوض، می بایست یکی از ذریه وی واقعاً به قربانگاه الهی قربانی شود و کسی جز امام حسین علیه السلام نبود. اما وقتی امام حسین علیه السلام جدش رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را در خواب می بیند که به وی می فرماید: إنّ الله شاء أن یراک قتیلاً «خدا خواسته است که تو را کشته ببیند». ولی این قربانی کجا و آن کجا! تفاوت این دو بسیارند. برخی از تفاوتهای مهم اسماعیل ذبیح الله و حسین سیدالشهداء علیه السلام این بودند:

- ابراهیم از اسماعیل درباره اجرای امر الهی نظر خواست ولی پیامبر نظر نخواست بلکه خبر از مشیت الهی داد.

- اسماعیل درخواست پدر را امر الهی می دانست (ما تؤمر) که می بایست اطاعت می شد ولی پیامبر خبر داد که مشیت الهی بر کشته شدن حسین علیه السلام است، او می تواند همان مشیت الهی را بپذیرد یا نپذیرد. [البته در دو آیه از قرآن آمده که معصومین نمی خواهند جز آنچه خدا خواسته باشد:الإنسان : 30   وَ ما تَشاؤُنَ إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلیماً حَکیماً، التکویر : 29   وَ ما تَشاؤُنَ إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ ]

- اسماعیل امیدوار بود که در برابر امر الهی صبر کند اما پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امام حسین علیه السلام یقین داشتند که در برابر مشیت الهی اراده ای از خود نشان نمی دهند و صبر خواهد نمود.

- رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم می داند که امام حسین علیه السلام در برابر اراده الهی، اراده ای از خودش نشان نمی دهد، تسلیم مطلق خواهد بود. به همین خاطر از صفت مشبهه (قتیلاً) به جای مفعول استفاده می کند و از فعل (تذبح) استفاده نمی کند.

علاوه بر آیه فوق که به شهادت امام حسین علیه السلام مربوط است، آیات اول تا سوم سوره بلد نیز به آن مربوط می شوند: البلد : 1-3   لا أُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ َ ، وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَدِ، وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ

خدا می فرماید: من به این شهر مکه قسم یاد نمی کنم در حالی که خون تو [ای پیامبر] در آن حلال شمرده می شود، و خون پدری و پسری [نیز حلال شمرده شده و می شوند]. این پدر حکایت از اسماعیل ذبیح الله دارد و این پسر حکایت امام حسین علیه السلام است.

تذکر: بحث درباره آیات فوق الذکر مجال دیگری می طلبد که فعلا شیفت بیمارستان هستم و فرصتی نیست. خدا رحمت کند پدرم را که شبانه روز از این گونه مطالب می نوشت.