جزیره علم

فلسفه دین

می خواهم با تحلیل فرازی از فرمایشات امام حسین علیه السلام، چرایی دین و فلسفه آن را استخراج کنم.

در روز عاشورا حضرت خطاب به لشکریان فرمود: ان لم تکن دینٌ لکونوا احراراً فی دنیاکم (اگر دین ندارید، لااقل در دنیای خودتان آزادمرد باشید).

مطالب زیر را می توان از این فراز برداشت کرد:

1. حضرت می خواست انسانیت را (در مقابل حیوانیت) ارتقا و توسعه دهد و به راه کمال در آورد. گفتنی است فقط انسانها و حیوانها «نفسانیت» دارند و جنیان و ملائک فاقد آنند.

2. حرّیت (آزادمردی) در مقابل بندگی نفس است و نه در برابر بندگی خدا.

3. بندگی نفس انسان را از حیوان نیز پایینتر می برد. قرآن می فرماید: ثم رددناه الی اسفل السافلین

4. این سفارش حضرت نوع هدایت امام است برای امت، پس حرّیت باید بتواند اثری فراتر از دنیا داشته باشد.

5. یک مصداق عینی برای چنین آزادمردی محقق شد: وقتی که حضرت در لحظات آخر عمر حرّ بالای سرش آمد، فرمود: انت حرّ کما سمتکَ امک (تو آزادمردی همانطور که مادرت تو چنین نامی نهاد). در حالی که وی تا غروب تاسوعا بی دین بود ولی حریت او را نجات داد.

پس به طور کلی، فلسفه دین ایمان به غیر دنیاست (برزخ، آخرت، خداوند، غیب، و و و)