جزیره علم

حاجی و ساقی

زیارت حضرت ابالفضل که می خواندم، دلم می خواست مطلبی درباره ایشان منتشر می کردم. کمی بعد و حین خواندن قرآن، نکته هایی از آیات به قلبم راه یافت که این عظمت را نشان داد. اینها را مرتب کردم و این نوشتار شد:

حضرت عباس در کربلا، سقای حرم، علمدار و افسر سپاه بود. در هجوم صبح عاشورا همه یاران دفاع کردند و حدود 50 نفر نیز به شهادت رسیدند. پس از آن جنگ تن به تن شد و اصحاب و بنی هاشم از امام حسین علیه السلام اجازه می گرفتند، به میدان می رفتند و به شهادت می رسیدند. اما امام حسین علیه السلام اجازه نداد قمربنی هاشم به میدان جنگ برود. دلایل و تفاسیر متعددی برای این امتناع وجود دارد. در عوض حضرت برادرش ابالفضل را برای آوردن آب به سوی نهر علقمه فرستاد.

می دانیم اطاعت از حجت خدا و امام زمان بالاتر از هرچیزی است اما آیا آب آوردن بالاتر بود یا جنگیدن؟ این سؤال را این چنین پاسخ می دهم:

1.      عباس مهاجرت کرد[1]: به همراه برادر و خواهر، زن و کودک، بزرگ و کوچک،  بدون مال و املاک، از مدینه سوی مکه، از دنیا به سوی عقبا، و از خلق خدا سوی حجت خدا.

2.      راندن از حریم حرم در مکه یا راندن کسی از خانه و کاشانه، گناهی است بس عظیم و برجسته که خدا را به خشم درآورده. خشم از راندن پیامبر اسلام ^{صلی الله علیه و آله} بدتر از خشم کوتاهی در سقایت و عمارت مسجدالحرام است. ابتدا خاتم الانبیاء[2] و سپس کاروان کربلا، آن از مکه سوی مدینه و این از مدینه سوی مکه.

3.      کاروان کربلا شبیه حاجیان مکه و مِنا بود: هر دو به سوی خدا می رفتند:

یکی مُحرم شد سوی بیت خدا و دیگری مَحرم شد به حجت خدا. هر دو ترک دنیا کردند: یکی ترک لباس و عطر و زیور به اختیار و دیگری ترک خانه و کاشانه و امنیت به اجبار. سقایت در هر دو بود: سقایت حجاج و نگهداری مسجدالحرام (همانند اقامه نماز و پرداخت زکات) امری بزرگ و سترگ است که هر مسلمان و هر مؤمنی به آن دست نیابد[3]. حضرت ابالفصل هم ساقی اهل حرم و هم نگهدار حریم حرم بود. کار کاروان به عرفات کشید و مِنای کربلا بدید: تاسوعا گذشت و عاشورا رسید. حاجیان در حریم حرم سقایت می شوند و حرم در حریمش رعایت می شود: نمی توان کُشت، نه یک پشه نه یک بچه، نه زخمی بر سر نه بر حنجر. کسی خون نمی ریزد: نه خونی قطره قطره نه گودال پُر گشته.

4.      خدا مجاهدت (با مال یا با جان) را در راه خویش را برتر از سقایت حجاج و نگهداری مسجدالحرام می داند که برخی می توانند به آن دست یابند[4]. مهاجرت به اجبار مهمتر از مهاجرت به اختیار است. حضرت ابالفضل مهاجر الی الله بود، همانند حاجی بلکه بالاتر. او اطاعت از حجت خدا و امام زمان خود را پیش گرفت، اطاعتی که مرکز اقامه نماز و پرداخت زکات شمرده می شود.

5.      سینه ابالفضل سنگین شده: نه آبی در خیمه و نه راهی سوی شریعه، هم ناله و ضجه می شنیده هم غربت و بی کسی دیده. در این سیر بود که صدای برادر شنید و از او خواست اگرچه نجنگیده، آب رساند به جگرهای تفتیده، به رقیه و سکینه، به مادران شیرده، به کودک شیرخواره، به بیمار تب کرده، به اهل حرم و به اسیران آینده. او نیز بی چون و چرا پذیرفت. این دومین مهاجرت ابالفضل بود از روی اختیار، برای حفظ حریم و حرم آل اطهار و خامس اهل کسا و با سقایت حاجیان و اسرا.

6.       وی بالاتر رفت، از سقایت اهل حرم حجت خدا به مجاهدت با جان در راه خدا رسید: از نهر علقمه به سوی کعبه دلبرده، در حریم حرم دست و سر فدا کرد، سقایت را رها کرد، سجده بر ارض کربلا کرد، سپس در آغوش جانان جان سپرد و مجاهدت را به پایان برد.

7.      این مقامی است که به پشتیبانی ایمان یقینی و باور حقیقی بود[5]، ایمانی که سالها در انتظار بود تا خود را بروز دهد[6] بدون این که اندکی از آن کاسته شود یا تغییر یابد.