جزیره علم

Iran`s Election & UNESCO`s Education 2030: Winner? Loser?

رهبر عالی ایران در 12 اردیبهشت 95 (روز معلم) و دقیقاً 12 روز پیش از انتخاب دوازدهمین رئیس جمهور ایران، دیداری با معلمان و مسئولان وزارت آموزش و پروش داشتند[1] که موجی از نقدها و اعتراضات را در رسانه ها و مجامع علمی و فرهنگی نسبت به «سند توسعه پایدار 2030» ایجاد کرد. این سند در سپتامبر 2015 مورد توافق اعضای سازمان ملل قرار گرفت تا از ژانویه 2016 اجرایی گردد.

می دانیم که موضع گیری رهبر عالی ایران دقیق بوده و پس از ملاحظه مشاوران ایشان و بیت رهبری اتخاذ می شود.  مطالبه ایشان از شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به حق است اگرچه کارنامه این شورا در تدوین اسناد بالادستی یا مشارکت در اسناد بین المللی عالی نیست. سخنان ایشان در چند سطح و از چند زاویه قابل بحث و تحلیل است و نادیده گرفتن هر کدام برای بدست آوردن مقصود، نه فقط مصداق خرج کردن از رهبری (به ویژه در گرمای تنور انتخابات) است بلکه سوگرایی نیز به دنبال دارد و نباید از بیانات ایشان برای ریزش یا بدست آوردن آرای انتخاباتی سوء استفاده کرد. 

بیانات ایشان در روز معلم و انتقاد از به روز نبودن سیاستگذاران و تصمیم سازان و تصمیم گیران تعلیم و تربیت و معلمان و مربیان فراتر از سند تحول و سند 2030 یونسکو می باشد و علم کردن ایرادات این سند (بدون توجه به بقیه بیانات و نادیده گرفتن دیگر نکات ارزشمند و مهم  ایشان) برای زیرسؤال بردن مسئولان مشمول تحلیل سیاسی نیز می شود. با توجه به این که این سند مدتها پیش مطرح و توافق شده بود، این سؤال مطرح می شود که چرا ایشان و شورای عالی انقلاب فرهنگی و کمیسیون آموزش مجلس و دیگر نهادهای تصمیم ساز و سیاست گذار اعلام موضع نکردند؟ حتی نمایندگان  مجلس هنگام رأی دادن به وزیر آموزش و پرورش (احمدی دانش آشتیانی) نسبت به اعلام حمایت وی از این سند برنتافتند! [2] از طرف دیگر، مصوبه هیأت وزیران را نمی توان دستاویز موج سواری علیه دولت ایران قرار داد زیرا به صراحت اجرای این سند را ملزم به تطبیق با تمامی اسناد بالادستی مرتبط نمود که جایی برای نگرانی و اعتراض به مشارکت بین المللی در اجرای این سند باقی نمی گذارد و نیازی به چنین موج سواری برخی ها نبود تا مقصر کشته شدن 43 معدنچی در معدن زمستان یورت آزاد شهر گلستان را تحت الشعاع قرار دهند (که صندوق تعاون بسیجیان مالک 55% سهامش بوده!!!!) پاورقی ها

عمده اعتراضات به این سند برخاسته از  چارچوب فکری و ذهنی معترضان یا دیگران بوده و نمی توان آنها را نقد واقعی سند دانست. در این دو سال از مطرح شدن سند، معترضان تازه از فرنگ برنگشته اند و نخسبیده بودند و بیهوش نیز نبوده اند! اما موضع گیری رهبر عالی ایران صرفا سیاسی دستاویزی شده برای کاسبان سیاست به ویژه در ایام تبلیغات انتخاباتی تا منجر به ریزش آرای برخی کاندیداها و افزودن آرای برخی دگر شود.  از تحلیل محتوا و تحلیل گفتمانبر روی اخبار و گزارشات و تحلیلهای روزهای اخیر درباره سند 2030 می توان نتیجه گرفت: «سیگنالهایی برای موج سازی قبل از انتخابات 28 اردیبهشت 1395» می باشند. شاید برخی بر این باورند چون مقام معظم رهبری مخالفت کردند, برای کسی حقی نمی ماند جز تبعیت و اطاعت! یا برخی مدعی اند مسئولان کوتاهی یا خیانت کرده اند و فقط رهبری متوجه شدند و جلویش را گرفته اند!

ایرادات رهبر عالی ایران به فرآیندهای طی شده درباره اسناد بالادستی ملی یا بین المللی به حق هست ولی ریشه در منزوی کردن ایران توسط خودی ها (البته به دست اجنبی ها) بوده که نتوانسته اند در مجامع بین الملل حرفی برای شنیده شدن داشته باشند. انقلاب اسلامی ایران مدعی است انقلابی فرهنگی بوده اما نتوانسته ارزشهای فرهنگی مورد نظرش را به فرهنگهای متفاوت و زبانهای مختلف دنیا عرضه کند!اگر انقلاب اسلامی بجای تشویق و تولید فورانهای انقلابی، نظریه پرداز تربیت می کرد و حمایت می نمود، فرصتی برای مطالبه برحق برخی معترضان یا انباشت ابهامات و سؤالات باقی نمی ماند. اگر آزادی بیشتری در مجامع علمی ایران برای «آزاداندیشی» فراهم می بود، نیازی به تخلیه اندیشه ها به طور هیجانی در دوران پیش از انتخابات نمی شد. شاید برطرف کردن تعارض ارزشی ایران با سند 2030 نیازمند عزم اجماع ملی فرهیختگان و مسئولان بر آرامش فضای اجتماعی و رسانه ای و علمی است تا عقلانیت خفته و خسته بیدار و هوشیار گردد.

از منظری دیگر, امضای سند 2030 از بهترین فرصتها برای گفتگوی تمدنها و ادیان و تعامل بین فرهنگها می باشد. به عبارتی دیگر، سند 2030 این فرصت را به پذیرنده (ایران) داده که نسبت به آن نقد و نظر داشته باشد و اگر نمی پذیرفت و امضاء نمی کرد، ایران چنین فرصت گرانبهایی را برای تعامل جهانی در اسناد بین المللی به ویژه اهداف والای این سند بدست نمی آورد.

پاورقی 1: در مصوبه هیئت وزیران در تاریخ 25 شهریور سال 95 آمده است:‌ به‌منظور هماهنگی و ارائه راهکار تحقق اهداف و تعهدات آموزش 2030 همسو با اهداف و تعهدات برنامه اهداف توسعه پایدار، کارگروه ملی آموزش 2030 با مسئولیت وزارت آموزش و پرورش بدون گسترش تشکیلات سازمانی و با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های موجود در آن وزارتخانه با حضور نمایندگان دستگاه‌های زیر تشکیل می‌شود . کارگروه ملی آموزش 2030 موظف است برنامه اجرایی و نظارتی تحقق کامل آموزش 2030 را در سطوح ملی و استانی با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌های اجرایی مرتبط و همسو با اهداف برنامه‌های توسعه کشور، اسناد راهبردی توسعه، نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش‌ و پرورش و برنامه اهداف توسعه پایدار تهیه کند.

پاورقی 2: متن صحبتهای دکتر ظریف درباره سند 2030 نگرانی های همه را برطرف می کند بجز نگرانی کاسبان آشوب و بلوا (و البته وزرای قبلی و فعلی آموزش و پرورش را نیز تبرئه می کند.

پاورقی 3: گفته وزیر آموزش و پرورش برای پذیرش مشروط سند 2030 جزو اسناد یونسکو ثبت شده و قبلا نیز هیات دولت همه جانبه حواسش جمع بوده است.

این مطلب را در تلگرام مطالعه کنید.