جزیره علم

ادغام وزارتخانه ها در گذشته نتوانسته دولتی چابک، کوچک و  تنظیم کننده با حداقل تصدی گری به بارآورد. تفویض اختیارات از بخش دولتی و حاکمیتی نیز به بخش خصوصی انجام نشد تا نقش تنظیم کنندگی حاکمیت افزوده و نقش مشارکت در فرآیندها و فعالیتهای اجرایی کاسته شود. به همین خاطر همچنان حجم کاری وزارتخانه همچنان بالاست. پس مشکل ما ادغام یا تفکیک یا ایجاد وزارتخانه ها نیست، مشکل در رویکرد به سلسله مراتب قدرت (حاکمیت) است. 

وقتی که نظام اداری براساس «سلسله مراتب قدرت» تعریف شده، موقعیتهای مختلف نظام (ارکان قدرت) نگاهی حاکمانه (فرادستی) به زیردستان دارند و هرقدر نیز شرح وظایف و مسئولیتها را دقیق و شفاف بنویسند، نمی توان به «مطلوب ملت و حاکمیت» رسید. به نظر می رسد نگرش «وظیفه محور» باید با نگرش «فرآیند محور» جایگزین شود تا نظام اداری ایران تغییرماهوی داده و از نظام حاکمانه به نظام خادمانه تبدیل شود. مهم است نگاه خود را به رابطه «نظام اداری کشور» با «ملت» چگونه می دانیم: حاکمانه یا خادمانه. 

مشکل: تعداد زیاد بیکاران، تعداد بالای متقاضیان کار، کمبود منابع داخلی برای اشتغالزایی، 

مسأله: نیاز حیاتی ایران به اشتغالزایی بالا با کمترین سرمایه گذاری در زمان کوتاه

سؤال: آیا تغییر در کدام سازمانها یا وزارتخانه های می تواند به حل مسأله فوق کمک کند؟

با توجه به تایید فوریت طرح تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با 137 رای موافق نمایندگان ملت در فروردین‌ماه 1396، گزینه های زیر برای پاسخ به سؤال فوق مطرح هستند:

گزینه اول: تبدیل سازمان به وزارت «میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی»

گزینه دوم: ادغام «معاونت میراث فرهنگی» در وزارت «فرهنگ و ارشاد اسلامی»

گزینه سوم: ایجاد «وزارت گردشگری» و ابقاء «سازمان میراث‌فرهنگی و صنایع دستی» 

گزینه چهارم: ایجاد «وزارت گردشگری»، ابقاء «سازمان میراث فرهنگی» و ادغام «معاونت صنایع دستی» در وزارت صنایع یا وزارت کار

دلایل من برای انتخاب گزینه چهارم عبارتند از:

1-تفکیک نقش صیانتی از نقش غیرصیانتی:

«صیانت» از دارایی های هر کشور (مادی، فرهنگی، معنوی، طبیعی) و «رصد» فعالیتها دو وظیفه حاکمیتی هستند اما درآمدزایی از منابع و دارایی های هر کشوری می تواند از سوی حاکمیت یا با مشارکت ملت انجام شود. تفکیک این دو حیطه کمک زیادی به تصمیم گیری برای پاسخ به سؤال فوق و برای یافتن راه حل مسأله فوق می نماید: الف) نقش صیانتی: ثبت و مرمت و حفاظت از میراث باستانی و فرهنگی و ملی توسط حاکمیت انجام می گیرد. ب) نقش درآمدزایی: میراث فوق به درجات مختلف فرصتی برای درآمدزایی و اشتغالزایی هستند که می توانند به طور با مشارکت مردم (بخش خصوصی) یا مستقلا توسط ملت انجام شود.

2-کدام مسئول به چه کسی یا کسانی پاسخگو باشد. رییس سازمان گردشگری به رییس ‌جمهور؟ معاون گردشگری به وزیر؟ وزیر گردشگری به نمایندگان ملت؟

با توجه به اشتغالزایی فراگیر و کم سرمایه در حوزه گردشگری، بدیهی است که تحول در ساختار دولتی و حاکمیتی و اصلاح سیاستگذاریهای کلان در وزارت گردشگری می تواند به طور مستقیم موجب درآمد پایدار روستاییان و شهرنشینان و توسعه ملی گردد زیرا وزیر گردشگری پاسخگوی نمایندگان ملت خواهد بود. تجارب جهانی نیز نشان می دهند اصلاح ساختاری در گردشگری موحب تحول و جهش در توسعه و درآمد یک کشورشده است.

3-سهم فزاینده گردشگری در توسعه و تولید ناخالص کشور: 

گردشگری از بزرگترین مشاغل دنیا با بیشترین سرعت اشتغالزایی است. «شورای جهانی سفر و گردشگری» (WTTC) پیش بینی کرده ورود گردشگران خارجی به ایران در سال 2017 به 6 میلیون نفر و در سال 2027 بیش از 10 میلیون نفر شود. اما ایران رقم 20 میلیون گردشگر سالیانه را برای سال 2020 هدف گذاری کرده که به نظر دست یافتنی می آید: سرمایه گذاری خارجی در گردشگری با افزایش 2000 برابری به یک میلیارد دلار رسید، با افزایش دو برابری تعداد گردشگران، 5 میلیون گردشگر خارجی در سال 2016 به ایران آمدند، و درآمد گردشگری با افزایش 5 برابری به 32 میلیارد دلار رسید.

مطلب مرتبط: 

چینش حکمرانی 

این مطلب را در تلگرام بخوانید