جزیره علم

خلاصه ای که در ادامه می آید از مقاله ای است که در چند همایش ارائه کرده ام (سخنرانی/پوستر) و اکنون قصد تکمیل آن را دارم ولی چندان خوشایند برخی بالادستی ها نمی باشد. از نظرات و انتقادات استقبال می کنم.

ملاحظات اسلامی و تجدید نظر در عوامل خطر سرطان دهانه رحم

دکتر سید مهدی موحد ابطحی

مقدمه: سرطان دهانه رحم و ضایعات پیش سرطانی را می توان پیشگیری کرد و عوامل خطر متنوعی شناسایی شده اند که نقشهای متفاوتی را در آسیب زایی سرطان سرویکس ایفا می کنند. هدف از این مطالعه بررسی و رتبه بندی ضایعات پیش سرطانی و عوامل خطر سرطان دهانه رحم  به ترتیب فراوانی و تاثیر آنها بوده تا با استفاده از اصول و مفاهیم مذهبی و اسلامی رویکردی جدید به علت شناسی و آسیب زایی آن بدست آید.

روش تحقیق: در یک بررسی systematic review تمامی خلاصه انگلیسی مقالات مروری منتشر شده در خلال سالهای 1980 تا 2005 که در سایت پاب مد (مدلاین) ایندکس شده بودند با کلید واژه های سرطان سرویکس و عوامل خطر جستجو شدند. این مقالات مروری , مقالاتی از پنج قاره را بررسی کرده بودند که در خلال سالهای 1960 تا 2003 به چاپ رسیده بودند. متن کامل مقاله به زبان انگلیسی )در صورت در دسترس بودن) نیز استفاده شد. این مقالات از کشورهای توسعه یافته, کمتر توسعه یافته و در حال توسعه بودند که افراد و بیماران تحصیلکرده تا بیسواد, دارای رتبه اجتماعی بالا یا پایین و ساکن در شهر و حومه آن یا در روستا را شامل می شدند. در این بر رسی سیستماتیک هیچ مقاله ای کنار گذاشته نشد. پس از استخراج عوامل خطر ضایعات پیش سرطانی و سرطان دهانه رحم, آنها به ترتیب فراوانی یا  odds ratio  (اگر موجود بود) رتبه بندی شدند.  

نتایج: سرطان سرویکس در راهبه ها وجود ندارد و در دختران دوشیزه فوق العاده نادر بوده یا تقریبا وجود ندارد. عوامل خطر سرطان سرویکس و عوامل موءثر بر تبدیل ضایعات پیش سرطانی به ضایعات سرطانی یا تبدیل ضایعات با درجه بدخیمی کم به زیاد به ترتیب فراوانی یا تاثیر عبارتند از:

1)     امیزشهای جنسی متنوع و مکرر مانند مردی که با زنان متعددی آمیزش دارد یا مردی که زن او با مردان متعددی آمیزش دارد.

2)     تعداد شرکای جنسی , چه مرد چه زن از دو نفر یا بالاتر, به ویژه اگر بیشتر از ده نفر شوند.

3)     سن پایین ازدواج در اولین تجربه آمیزش جنسی پیش از ازدواج

4)     اولین آمیزش پیش از شروع قاعدگی (منارک)

5)     سرطان آلت یا ختنه نشدن شریک جنسی

6)     آمیزش جنسی در حین قاعدگی

7)     بهداشت فردی ضعیف مرد یا زن در آمیزش جنسی , در قاعدگی یا در ژایمان

8)     ازدواجهای متعدد یا مجدد

9)     استعمال دخانیات و مصرف ضد بارداریهای خوراکی در بعضی جمعیتهای خاص

10)ویروس هرپس به عنوان کو فاکتور و ویروس پاپیلومای انسانی در توسعه (و نه در ایجاد) این سرطان نقش دارد

بحث و نتیجه گیری: عوامل رفتاری- اجتماعی بیشترین نقش را در تبدیل ضایعات پیش سرطانی به سرطانی, تبدیل درجه بدخیمی ضایعات از کم به زیاد و ایجاد سرطان سرویکس دارند. عمده ترین جمعیت در معرض خطر سرطان دهانه رحم زنانی هستند که رفتارهای جنسی ممنوعه در اسلام را مرتکب می شوند. برنامه های پیشگیری از این سرطان بایستی رویکردی آموزشی _تربیتی و فرهنگی _ مذهبی داشته باشند و برنامه غربالگری سرطان رحم با روش پاپ اسمیر محدود به جمعیت های در معرض خطر گردد.

واژه های کلیدی:   سرطان رحم, ظایعات پیش سرطانی, عوامل خطر, پیشگیری, مذهب, اسلام

Mahdi Movahed-Abtahi. Islam revises risk factors of cervical cancer. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences Vol. 5, No. 4 (supp) 2007